مدل PERMA مارتین سلیگمن

چارچوبی برای بهزیستی و شکوفایی

مدل PERMA که توسط  مارتین سلیگمن، یکی از پیشگامان روانشناسی مثبت‌گرا، توسعه یافته است، به عنوان یکی از معتبرترین چارچوب‌ها برای سنجش و افزایش بهزیستی روانی شناخته می‌شود. این مدل پنج عنصر کلیدی را معرفی می‌کند که به ایجاد یک زندگی رضایت‌بخش و معنادار کمک می‌کنند: احساسات مثبت (Positive Emotions)، درگیری در فعالیت‌ها (Engagement)، روابط مثبت (Positive Relationships)، معنا و هدف در زندگی (Meaning and Purpose)، و دستیابی به اهداف (Achievement).

 1. احساسات مثبت (Positive Emotions)

اولین عنصر مدل PERMA، احساسات مثبت است که شامل تجربه‌ی احساساتی مانند شادی، امید، و رضایت می‌شود. سلیگمن بر اهمیت پرورش این احساسات به عنوان یکی از پایه‌های بهزیستی تأکید دارد. تجربه‌ی مداوم این احساسات می‌تواند به بهبود سلامت روانی و افزایش انعطاف‌پذیری در برابر چالش‌های زندگی کمک کند. سلیگمن در تحقیقات خود نشان داده است که افراد با احساسات مثبت قوی‌تر، نه تنها شادتر هستند، بلکه سلامت جسمانی بهتری نیز دارند.

2. درگیری در فعالیت‌ها (Engagement)

عنصر دوم، درگیری در فعالیت‌ها است. این مفهوم به حالتی اشاره دارد که در آن فرد به طور کامل در یک فعالیت غرق می‌شود و به اصطلاح در “جریان” (Flow) قرار می‌گیرد. سلیگمن معتقد است که این درگیری کامل در فعالیت‌ها به ایجاد احساس رضایت عمیق و افزایش کیفیت زندگی کمک می‌کند. افراد با تجربه جریان در زندگی روزمره خود، از سطح بالاتری از خلاقیت و بهره‌وری برخوردارند.

 3. روابط مثبت (Positive Relationships)

روابط مثبت یکی از مهم‌ترین عناصر مدل PERMA است که به طور مستقیم با افزایش شادی و طول عمر مرتبط است. تحقیقات سلیگمن نشان می‌دهد که داشتن روابط قوی و حمایتی با دیگران، نقش حیاتی در سلامت روانی و بهزیستی دارد. این روابط شامل ارتباطات خانوادگی، دوستی‌ها و روابط حرفه‌ای است که همه به افزایش احساس تعلق و امنیت در افراد کمک می‌کنند.

4. معنا و هدف در زندگی (Meaning and Purpose)

داشتن معنا و هدف در زندگی، یکی از عناصر کلیدی در مدل PERMA است که سلیگمن بر آن تأکید ویژه‌ای دارد. معنا و هدف به این معناست که فرد در زندگی خود اهداف و ارزش‌هایی را دنبال می‌کند که به او احساس رضایت و ارزشمندی می‌بخشند. این اهداف می‌توانند از طریق مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، حرفه‌ای یا حتی شخصی حاصل شوند. افرادی که معنای عمیقی در زندگی خود پیدا می‌کنند، معمولاً از سطح بالاتری از رضایت و شادکامی برخوردارند.

5. دستیابی به اهداف (Achievement)

آخرین عنصر مدل PERMA، دستیابی به اهداف است. سلیگمن معتقد است که موفقیت در دستیابی به اهداف معنادار که با ارزش‌ها و نقاط قوت فرد همخوانی دارد، می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و احساس رضایت کلی کمک کند. این موفقیت‌ها نه تنها فرد را به احساس کمال و رشد شخصی نزدیک می‌کند، بلکه او را به سطوح بالاتری از بهزیستی و خوشبختی می‌رساند.

نتیجه‌گیری: اهمیت مدل PERMA در روانشناسی مثبت‌گرا

مدل PERMA، یک چارچوب جامع و علمی برای درک و بهبود بهزیستی و شکوفایی انسان‌ها ارائه می‌دهد. این مدل نه تنها به بهبود زندگی فردی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به عنوان یک ابزار قدرتمند برای افزایش کیفیت زندگی در جوامع و سازمان‌ها نیز مورد استفاده قرار گیرد.

منابع معتبر برای مطالعه بیشتر
1. PERMA Model of Well-being – University of Pennsylvania – این منبع رسمی از دانشگاه پنسیلوانیا، شامل توضیحات جامع و علمی درباره مدل PERMA است.
2. Martin Seligman and the Rise of Positive Psychology – NEH – این مقاله از بنیاد ملی علوم انسانی ایالات متحده، به بررسی توسعه روانشناسی مثبت‌گرا و نقش سلیگمن در این حوزه می‌پردازد.

مدل PERMA مارتین سلیگمن،
موسسه‌ی روانشناسی سی او سی،